Ayrımcılık Nedir?
Ayrımcılık, geçerli bir neden olmaksızın, fiili veya kendilerine atfedilen özellikleri nedeniyle insanların eşit muamele görmedikleri haksız bir durumdur. Genel Eşit Muamele Yasası (AGG), ayrımcılığın belirleyici özelliklerini etnik köken, cinsiyet, din veya dünya görüşü, engellilik, yaş ya da cinsel kimlik olarak belirtmektedir.
Ayrımcılık, gündelik yaşamın çeşitli alanlarında görülebilir. Toplumsal yaşamda bu durum, örneğin halka açık etkinliklere katılım, eğitim, meslek icrası ya da ücret uygulaması konusundaki kısıtlamalar olarak kendini belli eder. Böyle bir durumda ayrımcılıktan sorumlu olan, bir kuruluşun (örneğin iş yerinin) tutumudur. Özel yaşamda ise ayrımcılık, bir kişinin başka bir kişiyi bir ya da daha fazla özelliği sebebiyle dikkate almaması, onu bir gruptan dışlaması ya da küçümsemesi vb. şeklinde görülür.
Ayrımcılık, örneğin bir iş yerindeki bir kadının, kendisiyle aynı işi yapan erkeklere göre daha düşük ücret alması olarak da ortaya çıkabilir. Bunun hiçbir haklı gerekçesi yoktur ve bu durumda cinsiyet nedeniyle bir ayrımcılık söz konusudur.
Cinsel Ayrımcılık Nedir?
Cinsel ayrımcılık temel olarak belli bir varlığın karakteristik özelliklerinin her zaman kendine özgü sınırlar içinde kalmaya mahkûm olduğu düşüncesine dayanır. Kendi içinde ise; erkeğe, kadına, çift cinsiyetli olana ve cinsiyet değiştirene karşı ayrımcılık olarak bölümlendirilebilir. Bu türlerden her biri faklı bir tarihî gelişime sahiptir ve farklı davranış biçimleriyle kendini gösterir.
Her karakteristik özelliğin kendine ait kesin sınırları olduğu düşüncesi, erkeği ve kadını ait oldukları sınıflara kesin bir şekilde ayırdığı gibi her iki cinsiyete ait özellikleri gösteren bireyi de reddeder. Böylece bu düşünce; bir erkeğin diğer erkeklerden, bir kadınınsa diğer kadınlardan önemli bir fark olabileceği ihtimalini de yok sayar.
Cinsel ayrımcılığın belirli türleri birçok ülkede yasa dışı olduğu halde bireylere cinsiyete dayanan bazı özel haklar, öncelikler veya sorumluluklar verilmesi oldukça yaygındır.
Kadınlara Karşı Cinsel Ayrımcılık
Cinsel ayrımcılık kavramı aslında genellikle kadınlara karşı olan ayrımcılıklarla eş tutulur. Bunun nedeni, kadınlara karşı ayrımcılığın ortaya çıkan ilk şekil olmasıdır. Şovenizm kavramı en geniş haliyle bu ayrımcılığı da kapsar.
Erkek egemen, ailedeki baba figürünün ağırlık bastığı toplumlarda bu tür ayrımcılık, kadının zayıf olduğu yaygın kanısı ile kendini belli eder; bazı toplumlarda kadın, kanunen bir birey olarak dahî görülmemiştir. Feminist bazı oluşumlar; kanun önünde eşitlik, politik alanda kadının temsil edilmesi, kadına karşı şiddetin önlenmesi, eğitim ve iş fırsatları gibi konular üzerine giderek kadın haklarını gözetmektedirler.
Erkeklere Karşı Cinsel Ayrımcılık
Erkeklere karşı cinsel ayrımcılık içinde erkek düşmanlığı ve androfobiden bahsedilebilir. Erkek düşmanlığı, adından da anlaşılabileceği gibi nefret duygusunu içerir. Androfobi ise "erkeklere karşı korku" anlamına gelir ve psikolojik bir rahatsızlık olarak tanımlanmaktadır. Kadının kendini erkekten üstün hissetmesi de bir cinsel ayrımcılık türü olmasına rağmen kavram, yakın zamanda yaygınlaşmıştır.
Ayrımcılığı Düzeltmek İçin Neler Yapılabilir?
* Mevcut yasalardan da bütün ayrımcı ifadeler, ayrımcılığın zeminini oluşturan düzenlemeler ayıklanmalı.
* Toplumda ayrımcılığa dair temel bir eğitim gerekli. İnsanlar ayrımcılığın ne olduğunu, hangi yüzlere bürünebildiğini bilmiyor; ayrımcılık yapabildiklerinin farkında değiller.
* Ders kitapları ayrımcı ifadelerden arındırılmalı.
* Medyada ayrımcılık yapan, ayrımcılığı besleyen yayınlar önlenmeli.
Comments
Post a Comment